Olimpiada Matematyczna

to najbardziej prestiżowe zawody matematyczne dla uczniów szkół ponadpodstawowych w Polsce, odbywające się corocznie, począwszy od roku szkolnego 1949/1950. W każdej edycji bierze w niej udział około 2 tysięcy osób. Do startu uprawnieni są uczniowie polskich szkół oraz obywatele polscy uczący się za granicą.

Polskie tradycje matematyczne

Polska była ojczyzną wielu wybitnych matematyków. Stefan Banach był jednym z pionierów analizy funkcjonalnej, jego nazwiskiem nazywamy między innymi przestrzenie Banacha, twierdzenie Banacha o kontrakcji czy paradoks Banacha-Tarskiego. Stanisław Ulam, uczeń Banacha, był twórcą metody Monte Carlo i był jednym z naukowców odpowiedzialnych za stworzenie bomby termojądrowej. Polscy matematycy i kryptologowie – Marian Rejewski, Henryk Zygalski i Jerzy Różycki złamali szyfr Enigmy, przyczyniając się do zwycięstwa w II Wojnie Światowej.

Logiem olimpiady jest Trójkąt Sierpińskiego – fraktal nazwany tak na cześć Wacława Sierpińskiego, przedstawiciela warszawskiej szkoły matematycznej.

Dzisiaj

matematyka wciąż fascynuje młode Polki i młodych Polaków. Olimpiada Matematyczna przyczynia się do budowania społeczności skupionej wokół piękna królowej nauk. Estetyka zadań olimpijskich sprawia, że rozwiązywanie ich jest pasjonującą przygodą.

Zawody I stopnia

rozpoczynają się 1 września i mają charakter korespondencyjny. Uczniowie rozwiązują trzy serie po 4 zadania. Na każdą z serii przewidziany jest nieco ponad miesiąc – dokładne terminy podawane są co roku w terminarzu. Rozwiązania zadań są nadsyłane przez system internetowy olimpiady. Za sprawdzanie prac i kwalifikację do zawodów II stopnia odpowiadają Komitety Okręgowe.

Zawody II stopnia

są organizowane w każdym z okręgów. Trwają dwa dni. Każdego z nich uczestnicy mają do rozwiązania 3 zadania w czasie 5 godzin. Zawody organizowane są przez Komitety Okręgowe, a rozwiązania sprawdzane są centralnie. Po sprawdzeniu prac Komitet Główny ustala próg punktowy – zawodnicy, którzy uzyskali wymaganą liczbę punktów, zostają zakwalifikowani do zawodów III stopnia, uzyskując tytuł finalisty olimpiady. Skutkuje on przede wszystkim zwolnieniem z egzaminów maturalnych z matematyki oraz uzyskaniem z nich maksymalnej oceny.

Zawody III stopnia

odbywają się co roku w innym mieście w Polsce. Podobnie jak na zawodach II stopnia, uczniowie rozwiązują łącznie 6 zadań w przeciągu dwóch dni, mając na to każdego dnia 5 godzin. Trzeciego dnia, gdy sprawdzane są rozwiązania, odbywa się wycieczka. Czwartego dnia następuje uroczyste zakończenie, na którym ogłaszane są wyniki i składy reprezentacji na zawody międzynarodowe.

Zadania na Olimpiadzie

przede wszystkim sprawdzają umiejętność myślenia matematycznego. Wymagają niekiedy bardzo zaskakujących pomysłów, analogii czy spostrzeżeń, ale także niemałej wiedzy teoretycznej. Zadania pochodzą z czterech dziedzin: algebry, geometrii, teorii liczb i kombinatoryki.
Finalistom Olimpiady przysługują:
  • ocena celująca na koniec roku,
  • zwolnienie z egzaminów maturalnych z matematyki z maksymalnym wynikiem,
  • wolny wstęp na wiele wydziałów wyższych uczelni, nie tylko matematycznych.
Laureaci mają zapewniony wstęp bez egzaminu na jeszcze większą liczbę wydziałów niż finaliści. Poza tym Komitet Główny kwalifikuje najlepszych uczestników na obóz naukowy oraz zawody międzynarodowe.

Uprawnienia dla finalistów
i laureatów

Obóz naukowy

Reprezentanci i reprezentantki Polski na międzynarodowe zawody matematyczne oraz najlepsi uczestnicy zawodów III stopnia z klas niematuralnych są zapraszani na obóz naukowy. Trwa on około dwóch tygodni i odbywa się w Mszanie Dolnej. Uczestnicy i uczestniczki biorą udział w konkursie indywidualnym, zawodach drużynowych i meczach matematycznych. Zadania z każdego z obozów wraz z rozwiązaniami dostępne są w zakładce obozy.

Międzynarodowa Olimpiada Matematyczna

to najbardziej prestiżowe zawody matematyczne na świecie, w których udział bierze udział ponad 100 państw. Reprezentacja składa się z najlepszych 6 uczniów lub uczennic danej edycji Olimpiady Matematycznej. Zawody są dwudniowe – każdego dnia do rozwiązania są 3 zadania w przeciągu 4.5 godziny. Przed olimpiadą nasi reprezentanci biorą również udział w Czesko-Autriackich-Polsko-Słowackich Zawodach Matematycznych, które są bezpośrednim treningiem przed Olimpiadą Międzynarodową.

Środkowoeuropejska Olimpiada Matematyczna

W tych zawodach bierze udział około 10 krajów z Europy Środkowej, każda z reprezentacji składa się z 6 uczniów. Zawody składają się z dwóch niezależnych części: indywidualnej i drużynowej. Każda z nich jest jednodniowa – na zawody indywidualne przewidziane są 4 zadania, a na drużynowe 8 rozwiązywanych wspólnie.

Zawody Matematyczne Państw Bałtyckich

Są to zawody drużynowe, w których biorą udział reprezentacje państw położonych w Europie Północnej – zazwyczaj jest to około 10 państw. Pięcioosobowe drużyny rozwiązują po 20 zadań – po 5 z algebry, kombinatoryki, teorii liczb i geometrii – w ciągu 4.5 godziny.

Europejska Olimpiada Matematyczna Dziewcząt

W olimpiadzie biorą udział czteroosobowe kobiece reprezentacje kilkudziesięciu krajów, nie tylko z Europy. Zawody mają identyczną formę jak Międzynarodowa Olimpiada Matematyczna – w przeciągu dwóch dni uczestniczki mierzą się łącznie z sześcioma zadaniami.

Mistrzostwa Rumunii w Matematyce

Zawody te są organizowane przez Rumunię i przypominają formułą Międzynarodową Olimpiadę Matematyczną. W tych zawodach bierze udział około 20 krajów z całego świata.

Co robią laureaci po ukończeniu edukacji?

Laureatami i finalistami OM jest wielu zasłużonych pracowników naukowych w Polsce, nie tylko matematyków, ale także informatyków i reprezentantów innych, pokrewnych dziedzin. Wiele osób, które startowały w Olimpiadzie, odnosi sukcesy w biznesie. Można wymienić tutaj np. Tomasza Czajkę, programistę firmy SpaceX czy Wojciecha Zarembę, współzałożyciela OpenAI – twórcy aplikacji ChatGPT.

Zasłużeni dla Olimpiady

Olimpiada Matematyczna ma za sobą ponad 70 lat historii. Z sylwetkami znanych osób można zapoznać się w naszym zbiorze wspomnień.

Olimpiada finansowana jest

ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki.

Stowarzyszenie na rzecz Edukacji Matematycznej

jest organizatorem Olimpiady, począwszy od LXI OM. Stowarzyszenie zajmuje się między innymi:
  • przeprowadzaniem Olimpiady Matematycznej i Olimpiady Matematycznej Juniorów,
  • organizacją konferencji poświęconych matematyce i edukacji matematycznej,
  • tworzeniem materiałów dydaktycznych – np. serii książek ,,Biblioteczki SEM'' czy plakatów SEM.
Zachęcamy do odwiedzenie strony internetowej Stowarzyszenia.

Sponsorzy

Olimpiada jest aktywnie wspierana przez wiele firm, w większości działających w branżach silnie związanych z matematyką.

Polskie Towarzystwo Matematyczne

sprawuje patronat honorowy nad olimpiadą.

Olimpiada Matematyczna Juniorów

Uczniów szkół podstawowych zachęcamy do udziału w Olimpiadzie Matematycznej Juniorów. Oczywiście mogą oni również brać udział w Olimpiadzie Matematycznej.

Start w Olimpiadzie Matematycznej Juniorów jest bezpośrednim przygotowaniem do startu w Olimpiadzie Matematycznej, większość laureatów OM brała kiedyś udział w OMJ. Oba konkursy mają bardzo podobny charakter – zarówno jeśli chodzi o typ zadań, jak i organizację.